Op 10 april 2026 treedt een belangrijk verbod in werking dat verstrekkende gevolgen zal hebben voor de brandbestrijding: het gebruik van PFHxA-stoffen (perfluorhexaanzuur) in blussystemen en -schuimen wordt officieel verboden. Dit verbod maakt deel uit van een bredere, toenemende regulering van PFAS (poly- en perfluoralkylstoffen), een groep chemische stoffen die vanwege hun schadelijke milieu- en gezondheidseffecten steeds strenger wordt aangepakt. De aankomende maatregel markeert een belangrijke stap in de uitfasering van schadelijke chemicaliën, en is niet de laatste in een reeks toekomstige verboden.
Wat betekent het verbod op PFHxA-stoffen?
PFHxA is een van de vele PFAS-chemicaliën die tot voor kort veelvuldig werden gebruikt in onder andere blusschuimen vanwege hun effectiviteit bij het bestrijden van branden. Deze stoffen staan bekend om hun hittebestendigheid en waterafstotende eigenschappen, maar ze zijn ook zeer persistent, wat betekent dat ze nauwelijks afbreken in het milieu. Dit heeft geleid tot ernstige zorgen over vervuiling van bodem en water, evenals de mogelijke gevolgen voor de volksgezondheid.
Het aankomende verbod richt zich specifiek op het gebruik van PFHxA in blussystemen en schuimen. Echter, de kern van het probleem ligt niet alleen in het verbod op deze specifieke stoffen. Het echte obstakel voor bedrijven en veiligheidsregio'sit in het feit dat wanneer deze PFAS-bevattende producten eenmaal zijn gebruikt, ze niet opnieuw kunnen worden aangeschaft. Met andere woorden: wanneer bestaande voorraden van deze chemicaliën opraken of worden gebruikt, is het niet mogelijk om nieuwe producten met PFHxA te kopen. Dit zorgt ervoor dat brandbestrijdingsorganisaties en bedrijven gedwongen worden om hun blussystemen te upgraden en volledig vrij te maken van PFAS-stoffen.
Volledige reiniging en aanpassing van systemen noodzakelijk
Het gevolg van dit verbod is dat bedrijven en instanties die gebruik maken van blussystemen en -schuimen met PFAS, niet alleen hun voorraad moeten aanpassen, maar ook hun hele infrastructuur moeten ombouwen. Blussystemen en opslagmiddelen die eerder gebruikt zijn voor PFAS-bevattende schuimen, moeten grondig gereinigd en aangepast worden om compatibel te zijn met PFAS-vrije schuimvormende middelen. Dit brengt aanzienlijke kosten en logistieke uitdagingen met zich mee.
De reiniging van deze systemen is cruciaal omdat zelfs minimale resten van PFAS in de systemen kunnen leiden tot vervuiling van nieuwe, PFAS-vrije schuimen. Dit maakt de overgang naar veilige, milieuvriendelijke alternatieven complexer dan op het eerste gezicht lijkt. Bedrijven die zich niet tijdig voorbereiden op deze omschakeling, lopen het risico op inbreuk op de wetgeving, wat boetes, verlies van de License to Operate en milieuschade kan veroorzaken.
Een bredere trend van PFAS-verboden
Overheden in Europa en wereldwijd zijn bezig met het invoeren van steeds strengere regels om het gebruik van PFAS-chemicaliën te verminderen. In de komende jaren zullen er meer stoffen op de lijst komen van verboden PFAS-verbindingen. Dit is vooral van belang omdat veel PFAS-varianten nu nog in tal van industrieën worden gebruikt, waaronder de luchtvaart, chemische productie en waterbehandeling.
De verwachting is dat in de toekomst niet alleen specifieke chemicaliën verboden zullen worden, maar dat er een algeheel verbod komt op de gehele groep van PFAS-stoffen, wat een nog grotere impact zal hebben op industrieën die afhankelijk zijn van deze chemicaliën.
Vooruitkijken naar een PFAS-vrije toekomst
Vooruitlopend op de aanstaande regelgeving, beginnen veel bedrijven al met de overgang naar alternatieve oplossingen voor hun blussystemen.
Het verbod dat ingaat op 10 april 2026 is een belangrijke stap richting een duurzamere en veiligere toekomst, maar het markeert ook het begin van een reeks uitdagingen voor bedrijven en brandweerorganisaties. Aanpassingen in blussystemen en opslagmethoden zijn onvermijdelijk, en bedrijven die tijdig handelen zullen beter voorbereid zijn op een toekomst zonder PFAS.