PFAS hebben de volle aandacht van overheden en media. Er wordt met grote regelmaat bericht over aanscherping van regelgeving en de consequenties daarvan voor bijvoorbeeld de bouw. De term PFAS is een verzamelnaam voor een grote groep fluorhoudende chemische stoffen met zeer bruikbare eigenschappen. Denk aan het anti-aanbaklaagje in pannen, vet- en condensafstoting in fastfood-verpakking en vuilwerende autobekleding. Deze stoffen hebben echter een keerzijde. En dit betreft de milieueigenschappen. In algemeenheid zijn ze slecht biologisch afbreekbaar. Enkele van deze stoffen blijken bovendien kankerverwekkend en een nog groter aantal is ‘verdacht’. Het is slechts een kwestie van wachten op het definitieve wetenschappelijke bewijs. De politiek loopt hier vast op vooruit en wil de productie en het gebruik van PFAS helemaal aan banden leggen.
Ook blusschuim wordt regelmatig genoemd als bron van PFAS. Dat schuimvormend (blus)middel, of kortweg ‘SVM’, fluor kan bevatten is op zich niet nieuw. In brandweerkringen is dit al langer bekend. Met name in Klasse B schuimmiddelen werden PFAS al in de jaren ’70 van de vorige eeuw geïntroduceerd.
In de afgelopen jaren lag de focus met betrekking tot de milieuvriendelijkheid van blusschuim op de specifieke fluorverbindingen ‘perfluoroctaansulfonaat’ (PFOS) en ‘perfluoroctaanzuur’ (PFOA). Dit zijn z.g. C8-fluorverbindingen, een gemeenschappelijke noemer welke is ontleent aan de lengte van de molecuulstructuur. Deze stoffen bleken toxisch te zijn en daarom inmiddels verboden. De C8-fluorverbindingen PFOS en PFOA komen niet meer voor in nieuw blusschuim. Er geldt echter ook een gebruiksverbod voor eindgebruikers; oude voorraden C8-bevattend blusschuim mogen dus niet meer gebruikt worden.
Schuimfabrikanten stapten in de voorbije 10 jaar over op z.g. ‘C6-formulering’. Dit zijn fluorverbindingen met kortere molecuulstructuur, waarmee de kans op PFOS en PFOA wordt uitgesloten. Voor de nieuwe C6-fluorhoudende schuimen geldt momenteel geen verbod op productie of gebruik.
Enkele jaren geleden gaven wij uitleg over het plan om fluor helemaal uit blusschuim te verbannen en of dit wel een goed idee is. Wij onderstreepten de superieure bluseigenschappen die aan de fluorverbindingen toegeschreven worden. Onze stelling was dan ook: ondanks de milieubelastende eigenschappen van fluorhoudend schuim hebben we het wel nodig om een flinke vloeistofbrand te kunnen blussen. Fluorvrij blusschuim biedt eenvoudigweg niet dezelfde bluskracht. Bovendien is het niet per se een milieuvriendelijker alternatief te noemen. Zeker niet als ook de milieugevolgen van een brand en de blussing ervan worden meegeteld, was onze theorie. Immers, de brand zélf is meestal al een met de minuut toenemende milieuramp. Een snelle blussing kan dit beperken. En als een snelle blussing werkelijk alleen bereikt kan worden met fluorhoudend schuim, dan valt dit misschien toch te verkiezen boven een trage blussing met fluorvrij schuim. Wij lieten dit idee in 2017 onderzoeken door Efectis Nederland. Een grote opslagtank blussen met de eerste generatie fluorvrij schuim bleek inderdaad geen goed plan. De tank zou al overstromen voordat 100% fire knock out bereikt werd. Met escalatie naar een nóg grotere (milieu)ramp tot gevolg. Dit onderzoek wordt nu door verschillende organisaties aangehaald, inclusief de commissie die bepalend is voor onze Europese blusschuimnormen.
Inmiddels zijn we bijna drie jaar verder. En is de nieuwste generatie fluorvrij schuim dieper onderzocht door onafhankelijke, toonaangevende partijen als Lastfire. En door onszelf, in samenwerking met vooraanstaande industriële bedrijfs- en overheidsbrandweren. Er is niet uitsluitend gekeken naar de bluskracht volgens de bekende schuimnormen en naar NFPA-conforme ‘application rates’, ook het praktisch gebruik is onder de loep genomen. Denk hierbij aan ‘bijmenggemak’ en ‘verschuimend vermogen zonder noodzakelijke systeemaanpassingen’.
De resultaten en reacties liegen er niet om. We durven dan ook te spreken van een doorbraak. Deze ‘next-generation’ fluorvrije blusschuimen zijn een grote stap voorwaarts. Voor gebruik in kleine en middelgrote brandscenario’s zijn ze een goede vervanger voor fluorhoudend schuim gebleken. Momenteel wordt nog onderzocht of deze generatie fluorvrij ook voor de allergrootste brandscenario’s het langverwachte wondermiddel is. We hebben het dan over tanks en tankputten (PGS29-toepassingen). Dit onderzoek vordert gestaag. In de goede richting…
Rond PFAS in blusschuim is de wet- en regelgeving niet recent veranderd. Voor de specifieke stoffen PFOS en PFOA golden al maximaal toegestane drempelwaarden. Dit heeft geen betrekking op de nieuwere C6-schuimen. Deze mogen verkocht en gebruikt worden. Al moet lozing ervan in het milieu wel voorkomen worden, want dit is een delict. Residuen van C6-schuim moeten daarom opgevangen en verwerkt worden.
Er gaan steeds meer stemmen op voor algehele uitfasering van alle PFAS in blusschuim. De recente doorbraak met de nieuwste generatie fluorvrij schuim kan dit proces bespoedigen. Nu werkelijk goede alternatieven gevonden lijken, is het nog slechts een kwestie van tijd voordat ook de milieuregelgeving rond blusschuim herzien wordt en PFAS kan worden uitgebannen.
De kans is dus groot dat u in de nabije toekomst verplicht wordt om over te stappen op fluorvrij SVM. Uiteraard kiest u dan het liefst voor een volwaardig alternatief, liefst zelfs een 1-op-1 vervanger van uw huidige fluorhoudende schuim.
Bij deze overstap is het belangrijk dat u weet waarop u moet letten. Gelukkig bestaan er keurmerken waaraan u de bluskwaliteiten van het schuim kunt herleiden. Ga kwaliteitscertificaten en ‘performance rating’ goed na. En check of deze ook gelden voor alle brandstoffen die u in de praktijk zult aantreffen. Kijk ook goed naar de fysische eigenschappen van het SVM, zodat u zeker weet dat uw systemen ermee overweg kunnen zonder al te grote aanpassingen.
U zult ontdekken dat de meeste fluorvrije schuimen een veel lagere ‘fire performance’ leveren dan u gewend bent van fluorhoudend schuim. Ook de multi-inzetbaarheid die u van fluorhoudend gewend bent, kan bij bepaalde typen fluorvrij deels ontbreken. En veel fluorvrije schuimen zijn zó dik viskeus dat ze niet uit de verpakkingscontainer willen stromen. Of niet goed bijmengen zonder rigoureuze systeemaanpassingen.
Het makkelijke antwoord is ‘ja’. Uiteraard kunnen we kunnen dat pas met 100% zekerheid beloven als er nader onderzoek naar is gedaan. De transitie naar fluorvrij betekent een grote stap voor u, laten we daar duidelijk over zijn. Bij de te maken keuze geldt: "Veiligheid voor alles!”.
Kenbri Fire Fighting heeft alles in huis om de transitie naar fluorvrij blusschuim met u te realiseren. Wij zijn niet alleen de enige Nederlandse leverancier van het next-gen fluorvrije schuim, maar ook uw kennispartner in het totale proces van de overstap.
Benieuwd naar de mogelijkheden? Onze adviseurs vertellen u graag meer. Neem contact met ons op. Bel 0187-49 35 88 of vul onderstaand contactformulier in!
Kenbri organiseert regelmatig seminars. Onder andere over blusschuim. Uitgenodigd worden voor onze seminars kan door onderstaand formulier in te vullen: